Stress, overspannen of burnout

Wie heeft er een risico op burn-out?

In principe kan iedereen een burn-out krijgen. Burnout is niet zomaar komedie spelen omdat je niet wilt werken. Integendeel, het zijn vaak zij die aan allerlei eisen willen blijven voldoen die stress krijgen, overspannen geraken en een burnout kunnen krijgen.

Stress: je gebruikt je reserve batterij in tijden van nood

Onze stressreactie heeft een functie. Het is een overlevingsmechanisme. Om deze beter te begrijpen gaan we eerst kijken naar wat je ervaart bij stress.

Veel voorkomende symptomen van stress zijn:

• hartkloppingen
• versnelde ademhaling 
• toegenomen spierspanning
• zweten
• chaotische gedachten
• ...

Bij stress komt er dus extra energie vrij. Het maakt je klaar voor fysiek actief te worden. Dit was zeer nuttig vroeger. Het hielp ons om niet te veel na te denken en snel te reageren. Bijvoorbeeld om te gaan vechten of vluchten (fight or flight respons). In een dergelijke situatie was het niet de bedoeling dat je je vermoeidheid voelde of nadacht of je niet over je grenzen ging gaan. Om te overleven moest je snel in actie schieten. Daarom dat we een reserve batterij hebben die we kunnen aanspreken. Onze stress is dus zeker niet altijd ongezond of slecht. Het hoort bij het leven. Zolang je de batterij regelmatig terug oplaadt is er geen probleem. 
Soms kom je ook wel de tegengestelde reactie tegen. Iemand verlamt of valt flauw (freeze respons). Deze reactie was nuttig in een hopeloze situatie. Soms was het beter om onze energie te bespaarden of om te doen als of we dood waren. 

Tegenwoordig dienen we bij veel stresssituaties niet meer fysiek actief te reageren. We gaan dus wel sneller ademen maar gaan niet meer zuurstof verbranden. Als dit kort en hevig gebeurt dan spreken we van acute hyperventilatie. Als we echter onopvallend sneller gaan ademen dan spreken we van chronische hyperventilatie.

• symptomen van acute hyperventilatie:
  • een benauwd gevoel, kortademigheid, transpiratie
  • hartkloppingen en pijn in de borst
  • een droge mond die strak kan aanvoelen
  • duizeligheid
  • een licht of warm gevoel in het hoofd
  • tintelingen in armen en benen
  • een slap gevoel in de knieën
  Vaak ervaart men zo'n aanval als beangstigend. Men vreest bijvoorbeeld een hartinfarct. Nochtans is acute hyperventilatie op zich niet gevaarlijk. 
• symptomen van chronische hyperventilatie:
  • geen fut en zin om iets te ondernemen
  • vermoeidheid
  • hoofdpijn
  • concentratiestoornissen
  • slapeloosheid
  • rug- en buikpijn
  • pijnlijke steken in de borst
  • een angstig gevoel
  • De symptomen zijn vrij algemeen, waardoor ze op allerlei andere aandoeningen kunnen wijzen en de exacte diagnose moeilijk te stellen is

Je hoeft dus geen schrik te hebben van stress. Het is een natuurlijke reactie. Onze reactie is wel niet meer altijd aangepast aan onze huidige situatie. Het is bijgevolg nuttig om hier mee te leren omgaan en om achteraf je batterij terug op te laden. 

Overspannen: je slaagt er niet in om regelmatig je batterij terug op tijd op te laden

Grote stress die langdurig aanhoudt, kan voor heel wat klachten zorgen. Je kan dan overspannen en prikkelbaar worden.

Overspannen zijn herken je onder andere aan:

• piekeren
• vermoeidheid
• verlies van interesse
• duidelijke afname van prestaties op sociaal en professioneel vlak
• spanningsklachten
  • verlies van concentratie
  • gevoelens van overbelasting
  • boosheid
  • somberheid
• lichamelijke klachten 
  • als spanning in de schouders en nekspieren
  • hoofdpijn
  • hartkloppingen 
• prikkelbaarheid
  • snauwen, boos uitvallen

Mogelijke oplossingen tegen overspanning:

• oorzaak van de spanning wegnemen
• gevoel van spanning en overprikkelbaarheid verminderen
• verminderen van koffiegebruik en zwarte thee
• op langere termijn kan  stoppen met roken ook helpen
• ontspanningsoefeningen of yoga
• breng je lichaam tot rust, en maak je bewust van je eigen lichaam. 
• ontspanningen
• ga meer bewegen of sporten, zoals lopen
• een hobby

In een stressvolle situatie hebben we soms de neiging om een tandje bij te zetten. Dat is niet altijd slecht. Soms mag je eens in je reserve gaan. Onze stress reactie is net bedoeld om extra gas te kunnen geven. Blijf je dit doen als je al overspannen bent, dan kan dat echter zware gevolgen hebben. Overspannen zijn, is namelijk een teken dat je batterij bijna op is. Verder in je reserve gaan, is dan niet aangewezen.

Burnout: je reserve batterij is opgebrand

Ben je al enige tijd overspannen en wil je nog meer uit die lege batterij halen, dan geraakt die opgebrand. Je krijgt dan een burnout. 

Het is niet altijd éénvoudig om

• de diagnose te aanvaarden
• te weten hoe je het beste aanpakt
• die aanpak te aanvaarden 
• je aan de juiste aanpak te houden

Daarom dat we je daar graag bij helpen. Burnout is vaak een complex gegeven. Vaak gaat het verder dan enkel werkgerelateerde problemen. Wij beginnen daarom altijd met kennismakingsgesprek om de bredere context ook te leren kennen.

Graag hulp en behandeling voor je stress, overspannenheid of burnout?

Wat is onze aanpak?

Onze aanpak is persoonlijk en verschilt bijgevolg van persoon tot persoon. Volgende zaken komen vaak aanbod:

• In onze personal coaching reflecteren we samen over je situatie. Je leert je persoonlijke klachten en oorzaken nog beter kennen
• In onze uitleg over stress, overspannenheid en burnout wordt het je waarschijnlijk duidelijk dat anders leren omgaan met je energie belangrijk kan zijn
• We kijken ook naar gezonde gewoontes. Veelal wordt dit spijtig genoeg over het hoofd gezien. Langs de andere kant willen we voldoende aandacht geven aan de essentie van het probleem
• We verkennen je gedachtenpatronen over jezelf, je omgeving en de wereld in het algemeen.
• We geven je wetenschappelijk onderbouwde schema's om doelen te kiezen die bijdragen tot gelukkig zijn en om jezelf terug te motiveren
• Je staat stil bij de eisen die jezelf oplegt en bij je mogelijkheden
• Communicatie technieken kunnen worden aangeleerd om rustig, beleefd en assertief je grenzen te bewaken
• Door dit alles kan je een plan opmaken hoe je je leven verder wilt aanpakken
• Door je plan en door je valkuilen sneller te herkennen willen we toekomstig herval ook voorkomen

Wie geeft onze begeleiding bij stress en burnout?

Johan Swennen (klinisch psycholoog) of/en Ingrid Belmans (Psycholoog - Mentor - Gecertifieerd  Executive Coach) helpen u verder. Meer info over hen lees je bij het team van Het gezonde huis.

Wacht niet tot het erger wordt

Heb je last van stress, overspannen zijn of heb je het gevoel dat je naar een burnout toegaat, hebt of ben je herstellende van een burnout?
Neem dan snel contact op via ons contactformulier of via 0495/37 44 93.